آیه 63 سوره نساء

از دانشنامه‌ی اسلامی

أُولَٰئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللَّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَعِظْهُمْ وَقُلْ لَهُمْ فِي أَنْفُسِهِمْ قَوْلًا بَلِيغًا

[4–63] (مشاهده آیه در سوره)


<<62 آیه 63 سوره نساء 64>>
سوره :سوره نساء (4)
جزء :5
نزول :مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

اینانند که خدا از قلب آنها آگاه است، تو (ای رسول) از آنان روی بگردان و آنها را نصیحت کن و به گفتار دلنشین و مؤثر با ایشان سخن بگو.

اینان کسانی هستند که خدا آنچه را که [از نیّات شوم، کینه و نفاق] در دل های آنان است می داند؛ بنابراین از آنان روی برتاب، و پندشان ده، و به آنان سخنی رسا که در دلشان اثر کند بگوی.

اينان همان كسانند كه خدا مى‌داند چه در دل دارند. پس، از آنان روى برتاب، و[لى‌] پندشان ده، و با آنها سخنى رسا كه در دلشان [مؤثّر] افتد، بگوى.

خداوند از دلهايشان آگاه است. از آنان اعراض كن و اندرزشان بده به چنان سخنى كه در وجودشان كارگر افتد.

آنها کسانی هستند که خدا، آنچه را در دل دارند، می‌داند. از (مجازات) ِ آنان صرف نظر کن! و آنها را اندرز ده! و با بیانی رسا، نتایج اعمالشان را به آنها گوشزد نما!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

They are the ones whom Allah knows as to what is in their hearts. So let them alone, and advise them, and speak to them concerning themselves far-reaching words.

These are they of whom Allah knows what is in their hearts; therefore turn aside from them and admonish them, and speak to them effectual words concerning themselves.

Those are they, the secrets of whose hearts Allah knoweth. So oppose them and admonish them, and address them in plain terms about their souls.

Those men,-Allah knows what is in their hearts; so keep clear of them, but admonish them, and speak to them a word to reach their very souls.

معانی کلمات آیه

بليغ: رسا.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


أُولئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللَّهُ ما فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ وَ قُلْ لَهُمْ فِي أَنْفُسِهِمْ قَوْلًا بَلِيغاً «63»

آنان كسانى‌اند كه خداوند، آنچه را در دل دارند مى‌داند. پس از آنان درگذر و پندشان ده و با آنان سخنى رسا كه در جانشان بنشيند بگوى.

پیام ها

1- تلاش منافقان بيهوده است، چون خداوند هم از درون و نياتشان آگاه است و هم بموقع، افشاگرى مى‌كند. «يَعْلَمُ اللَّهُ ما فِي قُلُوبِهِمْ»

2- معذرت خواهى منافقان، صادقانه نيست، وگرنه فرمان اعراض از آنان صادر نمى‌شد. «يَعْلَمُ اللَّهُ ما فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ» 3- شيوه‌ى برخورد رهبر با منافقان بايد شيوه‌ى اعراض و موعظه باشد. «فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ»

جلد 2 - صفحه 97

4- در مقام موعظه، بايد با صراحت، منافقان را نسبت به عواقب كار و سرنوشتشان هشدار داد. «فِي أَنْفُسِهِمْ قَوْلًا بَلِيغاً»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



أُولئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللَّهُ ما فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ وَ قُلْ لَهُمْ فِي أَنْفُسِهِمْ قَوْلاً بَلِيغاً (63)

أُولئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللَّهُ ما فِي قُلُوبِهِمْ‌: آن گروه منافقين و حالفين به كذب، كسانيند كه خداى تعالى مى‌داند آنچه در دلهاى ايشان است، از نفاق و دوروئى. پس كتمان و قسم كاذب، ايشان را از عقاب باز ندارد. فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ‌: پس اعراض كن از قبول اعذار ايشان، يا از عقاب آنها به جهت مصلحت در استبقاى ايشان، وَ عِظْهُمْ‌: و با وجود بر اين، پند و نصيحت نما ايشان را، يعنى منع كن از نفاق و دروغ. وَ قُلْ لَهُمْ فِي أَنْفُسِهِمْ‌: و بگو مر آنان را در باب نفوس ناپاكشان، قَوْلًا بَلِيغاً: سخنى رسنده و اثر كننده در قلوب آنها، به مشابه‌اى كه از آن غمناك گردند. و آن توعد است به قتل و استيصال. مراد آن‌

تفسير اثنا عشرى، ج‌2، ص: 489

است كه بگو به ايشان كه اگر از اين توبه نكنيد، شما را به قتل آورم و مستأصل سازم. يا بگو مر ايشان را در باب نفوس و قلوب آنها كه منطوى است بر نفاق گفتارى از روى تأثير، تا ترسيده از نفاق توبه كنند. ضحاك گفته: مراد «قول بليغ» آنست كه بر ملأ، ايشان را موعظه فرما و در خلوت قول بليغ ادا كن. يعنى در باب نصيحت، تهديد و مبالغه نما در خلوت. چه نصيحت در آن مؤثرتر واقع شود به خلاف جلوت. حاصل آنكه حق تعالى امر فرمود به تجافى از ذنوب اهل نفاق و نصح ايشان و مبالغه در آن به ترغيب و ترهيب، و اين مقتضى شفقت انبياست. و در «قولا بليغا» دلالت است بر فضل بلاغت و حثّ بندگان بر اعتماد نمودن بر آنچه از احد اقسام حكمت است.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


أُولئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللَّهُ ما فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ وَ قُلْ لَهُمْ فِي أَنْفُسِهِمْ قَوْلاً بَلِيغاً (63)

ترجمه‌

آنگروه آنانند كه ميداند خدا آنچه در دلهاى ايشان است پس روى گردان از آنها و پند ده ايشانرا و بگو بآنها در باره خودهاشان گفتارى واضح و مؤثر..

تفسير

خداوند تعالى اين جماعت مكّار را رسوا فرمود و شرك و نفاق آنها را به پيغمبر خود اعلام داشت ولى نظر بمصالحيكه در بقاء آنها بود امر فرمود پيغمبر را باعراض و ترك عقوبت آنها و در كافى و عياشى از حضرت كاظم (ع) روايت نموده كه جهت اعراض آن بود كه شقاوت و عذاب آنها مقدر شده بود حقير عرض ميكنم و اين منافى با امر بموعظه بلسان نيست چون براى اتمام حجت بوده و نيز امر فرمود پيغمبر را كه در باره نفوس خبيثه آنها تهديد و تخويف شديدى بفرمايد كه مؤثر باشد در آنها مانند قتل و استيصال اگر بعدا از آنها نفاق بروز نمايد يا آنكه مراد از فى انفسهم آنستكه وقتى خودشان تنها باشند نصح و تحذير شوند كه اثرش بيشتر باشد و بدانند كه فقط منظور نصيحت آنها است.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


أُولئِك‌َ الَّذِين‌َ يَعلَم‌ُ اللّه‌ُ ما فِي‌ قُلُوبِهِم‌ فَأَعرِض‌ عَنهُم‌ وَ عِظهُم‌ وَ قُل‌ لَهُم‌ فِي‌ أَنفُسِهِم‌ قَولاً بَلِيغاً (63)

اينها كساني‌ هستند ‌که‌ خداوند خبر ‌از‌ قلوب‌ ‌آنها‌ دارد و عالم‌ بمقصود ‌آنها‌ و ‌در‌ ‌اينکه‌ اعتذاري‌ ‌که‌ گفتند إِن‌ أَرَدنا إِلّا إِحساناً وَ تَوفِيقاً كذب‌ محض‌ ‌است‌ و ‌در‌ باطن‌ منافق‌ و معاند هستند ‌پس‌ ‌از‌ ‌آنها‌ اعراض‌ نما و ‌آنها‌ ‌را‌ موعظه‌ فرما و ‌در‌ مورد ‌آنها‌ فرمايش‌ رسايي‌ فرما.

(اولئك‌) اشاره‌ بمنافقين‌ ‌است‌ ‌که‌ تحاكم‌ ‌الي‌ الطاغوت‌ كردند و مورد اضلال‌ شيطان‌ شدند الَّذِين‌َ يَعلَم‌ُ اللّه‌ُ ما فِي‌ قُلُوبِهِم‌ ‌که‌ باطن‌ ‌آنها‌ ‌غير‌ ظاهر ‌آنها‌ ‌است‌ باطن‌ كافر ظاهر مسلمان‌، ميگويند ‌ما نظرمان‌ احسان‌ و توفيق‌ ‌بين‌ مسلمين‌ ‌است‌ و ‌در‌ باطن‌ غرض‌ ‌آنها‌ تفرقه‌ ‌است‌ چنانچه‌ مفاد يَصُدُّون‌َ عَنك‌َ صُدُوداً ‌است‌.

فَأَعرِض‌ عَنهُم‌ ‌از‌ ‌اينکه‌ جمله‌ استفاده‌ ميشود ‌که‌ حضرت‌ ‌رسول‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ منافقين‌ ‌را‌ ميشناخت‌ لكن‌ مأمور ‌بود‌ ‌که‌ متعرض‌ ‌آنها‌ نشود و نفاق‌ ‌آنها‌ ‌را‌ ظاهر نكند و لكن‌ بطور كلي‌ موعظه‌ و نصيحت‌ ‌که‌ نفاق‌ بدترين‌ اقسام‌ كفر ‌است‌ چنانچه‌ ‌در‌ قرآن‌ خداوند متعال‌ ميفرمايد إِن‌َّ المُنافِقِين‌َ فِي‌ الدَّرك‌ِ الأَسفَل‌ِ مِن‌َ النّارِ نساء ‌آيه‌ 145 ولي‌ شخصي‌ ‌را‌ معين‌ نميكند ‌که‌ كيانند.

وَ قُل‌ لَهُم‌ فِي‌ أَنفُسِهِم‌ قَولًا بَلِيغاً حجت‌ ‌را‌ ‌بر‌ ‌آنها‌ تمام‌ كند ‌که‌ راه‌ عذري‌ ‌بر‌ احدي‌ ‌از‌ ‌آنها‌ باقي‌ نماند لذا ‌در‌ غدير خم‌ ‌در‌ ‌آن‌ خطبه‌ مفصله‌ چندين‌ مرتبه‌ عرض‌ كرد (اللهم‌ بلغت‌) لِيَهلِك‌َ مَن‌ هَلَك‌َ عَن‌ بَيِّنَةٍ وَ يَحيي‌ مَن‌ حَي‌َّ عَن‌ بَيِّنَةٍ انفال‌ ‌آيه‌ 42، قُل‌ فَلِلّه‌ِ الحُجَّةُ البالِغَةُ انعام‌ ‌آيه‌ 149.

123

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه 63)

ولی خدا در این آیه نقاب از چهره آنها کنار میزند و این گونه تظاهرات دروغین را ابطال میکند، و میفرماید: «اینها کسانی هستند که خداوند اسرار درون دلهای آنها را میداند» (أُولئِکَ الَّذِینَ یعلَمُ اللّهُ ما فِی قُلُوبِهِم).

ولی در عین حال به پیامبر خود دستور میدهد که: «از مجازات آنها صرف نظر کن» (فَأَعرِض عَنهُم).

و پیامبر صلّی اللّه علیه و آله همواره با منافقان به خاطر اظهار اسلام تا آنجا که ممکن بود مدارا میکرد، زیرا مأمور به ظاهر بود و جز در موارد استثنایی آنها را مجازات نمیکرد.

سپس دستور میدهد که: «آنها را موعظه کن و اندرز ده و با بیانی رسا (که در دل و جان آنها نفوذ کند) نتایج اعمالشان را به آنها گوشزد کن» (وَ عِظهُم وَ قُل لَهُم فِی أَنفُسِهِم قَولًا بَلِیغاً).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع